İYİLEŞMEYEN YARALARIN TEDAVİSİ
En iyi tedavi bu yaraların oluşmasını engellemektir. Gerekli özen gösterildiği takdirde çok büyük oranla yaralardan kaçınmak mümkündür. Bir kez yara ortaya çıktığında ise tedavisi çok zorlu ve uzun bir süreç gerektirir.
Kronik yaraların önlemden sonra gelen ikinci temel kuralı altta yatan nedenlerin tedavisidir. Yani kan şekeri düzenlemeden diyabetik ayak tedavisi ya da basınç dağılımını kontrol etmeden bası yarası tedavisi mümkün değildir.
Üçüncü kural davranış tedavisidir. Dolaşım bozukluğuna sahip bir insanın sigara içmeye devam etmesi ya da diyabetli bir hastanın ayaklarına ve ayakkabılarına dikkat etmemesi durumunda buyaraları iyileştirmek mümkün olamamaktadır.
Yaranın bakımı ancak tüm bunlardan sonra anlam taşır. Günümüzde yüksek teknoloji ürünü pansuman malzemeleri ile mükemmel sonuçlar almak mümkün olmaktadır. Ancak bunun içi hasta ve doktorun yeterli sabırı ve özeni göstermesi gerekmektedir.
Son olarak cerrahi gelir. Zaman zaman yaraların ölü dokulardan ve akıntılardan temizlenmesi gerekebilir. Buna “debridman” adı verilir. Özellikle bası yaralarında cerrahi yöntemlerle ile yaraların kapatılması sıkça uygulanan bir yöntemdir. Deri yamaları da sıklıkla uygulanan bir durumdur.
Bunun yanında kök hücre uygulamaları yara tedavisinde de kullanılmakta ve başarılı sonuçlar elde edilmektedir.
YANIK TEDAVİSİ NASIL OLUR?
1. derece yanıklarlarda derinin en üst tabakasında hasarlanma vardır. Güneş yanıkları bu tarz yanıktır. Derinin soğutulması, topikal anestezik ilaçlar nemlendirci ve yağlı kremler tedavide kullanılabilir. Yanık bölgesindeki deri 1-2 hafta içinde yüzeyel olarak dökülür. 2. derece yanıklarda deri üst tabakası tamamen yanmıştır. İyileşme deri alt tabakasındaki yağ bezleri, ter bezleri ve kıl köklerinden hücrelerin çoğalmasıyla oluşur. İyileşmeyi sağlayan deri eklerindeki kayıp miktarına göre 2. derece yanıklar yüzeyel ve derin olarak iki alt sınıfa ayrılır. Yüzeyel 2. derece yanıkta iz kalmaz ancak derin 2. derece yanık iz bırakarak iyileşir.Yanık bölgesindeki su dolu kabarcıklar korunmaya çalışılmalıdır. Uygun pansumanlar ile takip edilir. İyileşme süresi yüzyel yanıklarda 1 hafta ile 10 gün arasındadır. Derin 2. derece yanıklarda ise iyileşme 2-3 hafta arasındadır.
3. derece yanıklarda deriyi yenileyecek deri ekleri kalmamıştır. İyleşme yanık kenarlarından gelişen deri ile oluşur ve rahatsız edecek yara izi gelişir. Kötü yara iyileşmesini önlemek için yanık bölgesine deri nakli yapılabilir. Küçük alanlar pansumanlarla iz bırakarak iyileşirken büyük alanların iyileşmesi çok zaman alır ve bu süre içinde enfeksiyon gelişirse hayati tehlike oluşabilir. Eklem ve boyun bölgesindeki yanılar eklem ve boyun hareketlerinin kısıtlanmasına neden olabilir. Deri nakli iyileşmeyi hızlandırır ve fonksiyon kaybı gelişmesini önler. Deri nakli yapılan alanlarda iz daha az gelişir.
2. derece ve 3. derece yanıkların tedavisi yanık uzmanı tarafından yapılmalıdır ve kapalı pansumanlar ile takip edilmelidir.
